Các bệnh về mũi là một trong những vấn đề mà rất nhiều người gặp phải trong thời tiết giao mùa hiện nay. Rất nhiều người mắc các triệu chứng của những chứng bệnh về mũi nhưng không hề biết, từ đó bệnh trở nặng và gây những ảnh hưởng nặng nề tới sức khoẻ. Hãy cùng Dr.Green khám phá top 3 bệnh về mũi thường gặp trong thời tiết hiện nay.
Chức năng của mũi
Hệ thống hô hấp
Mũi là cánh cửa đầu tiên mà không khí chúng ta hít vào hoặc thở ra. Khi bạn hít vào, không khí di chuyển qua mũi và đường hô hấp. Trong quá trình này, một phần nhỏ của không khí đi vào khu vực khứu giác để tác động lên tế bào khứu giác.
Trong mũi, không khí được làm ấm, tăng độ ẩm và được khử trùng. Niêm mạc mũi, có nhiều mạch máu và tế bào sản xuất dịch nhầy, đảm bảo những công việc này diễn ra. Chất nhầy của niêm mạc mũi cản trở bụi bẩn và vi khuẩn, sau đó, những lông mũi đẩy chúng ra phía ngoài, biến chúng thành những cục nhầy mũi. Điều này giúp niêm mạc phía trước hố mũi chứa nhiều vi khuẩn hơn so với phần phía sau, nơi gần họng.
Mũi cũng có khả năng điều chỉnh biên độ hô hấp ở phổi. Điều này cho phép bạn hít sâu hoặc hít nhẹ tùy thuộc vào việc mũi có thông thoáng hay bị tắc.
Chức năng khứu giác
Mũi đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện mùi. Tế bào khứu giác thu thập các kích thích mùi và truyền tín hiệu đến não, nơi chúng được xử lý. Mùi là một giác quan bản năng, có khả năng gợi nhớ lâu dài (đặc biệt là các kích thích từ quá khứ). Mũi cũng giúp loại bỏ các mầm bệnh khi chúng cố gắng xâm nhập cơ thể qua hệ thống hô hấp.
Chức năng phát âm
Mũi đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra âm thanh khi nói. Phần hố mũi có thể phát ra các giọng mũi và thu thập các rung động không khí trong quá trình phát âm. Sau đó, những kích thích này được gửi đến não để phối hợp các cơ họng và thanh quản, tạo ra âm thanh của giọng nói.
Top 3 bệnh về mũi thường gặp trong thời tiết hiện nay
Viêm mũi
Viêm mũi cấp tính
Viêm mũi cấp tính thường do virus gây ra, và nó xuất hiện với các triệu chứng quen thuộc như chảy mũi và tắc mũi.
Khi dịch mũi trở nên màu vàng hoặc xanh, đó là dấu hiệu mũi bị nhiễm khuẩn.
Triệu chứng của viêm mũi cấp tính thường tự giảm trong vài ngày và có thể điều trị bằng thuốc để cải thiện hơi thở qua mũi và giảm tiết dịch mũi.
Viêm mũi mãn tính
Viêm mũi mãn tính kéo dài trong khoảng vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, thường đi kèm với tắc mũi, chảy dịch mũi và khó khăn trong việc nhận biết mùi vị.
Những người mắc viêm mũi mãn tính có thể trải qua các triệu chứng khác nhau, như đỏ mũi và chảy nước mắt khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng.
Để chẩn đoán viêm mũi mãn tính, thường cần tiến hành nội soi mũi xoang. Việc sưng niêm mạc mũi, đặc biệt là ở cuốn mũi, thường gây tắc mũi. Dị ứng có thể gây ra khoảng 20% các trường hợp.
Trong trường hợp này, việc rửa mũi hàng ngày bằng dung dịch muôi chlorid 0,9% và sử dụng xịt mũi chứa cortisone là giải pháp điều trị hiệu quả.
Tuy việc điều trị có thể kéo dài vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, nhưng sử dụng cortisone để điều trị thường rất hiệu quả và an toàn vì cortisone được sử dụng qua đường miệng.
Trong một số trường hợp, khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả và triệu chứng tắc mũi không giảm, có thể cần đến phẫu thuật nội soi để giảm kích thước cuốn mũi và cải thiện hơi thở.
Viêm xoang
Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc xoang, được phân thành hai loại chính:
Viêm xoang cấp tính
Viêm xoang cấp tính là một trong những tình trạng phổ biến về mũi, thường đi kèm với đau ở vùng xoang, chảy máu mũi và tắc mũi ở một bên. Nguyên nhân chính gây viêm xoang cấp tính thường là nhiễm trùng.
Trong quá trình điều trị viêm xoang cấp tính, bác sĩ thường thực hiện nội soi mũi để kiểm tra tình trạng mủ trong hốc xoang. Thủ thuật này đơn giản và thường đủ để đưa ra chẩn đoán, ít khi cần phải tiến hành CT scan.
Quan trọng nhất trong việc điều trị viêm xoang cấp tính là loại bỏ nguyên nhân gây nhiễm trùng, chẳng hạn như một vấn đề nhiễm trùng răng.
Bệnh nhân mắc viêm xoang cấp tính thường có thể thấy khá hơn trong vài ngày sau khi được điều trị bằng kháng sinh, thuốc co mạch và rửa mũi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, viêm xoang cấp tính có thể dẫn đến biến chứng liên quan đến mắt hoặc não, và cần phải tiến hành CT scan hoặc cộng hưởng từ (MRI), cùng với thủ thuật nội soi và nhập viện trong trường hợp cần thiết.
Viêm xoang mãn tính
Viêm xoang mãn tính là tình trạng viêm xoang kéo dài hoặc tái phát, thường đi kèm với triệu chứng như tắc mũi và mất khả năng nhận biết mùi vị.
Nguyên nhân gây viêm xoang mãn tính thường liên quan đến việc viêm niêm mạc mũi, nhưng không phải lúc nào cũng có nhiễm trùng. Hầu hết các trường hợp viêm xoang mãn tính không gây đau đớn, trừ khi có biến chứng.
Để chẩn đoán và điều trị viêm xoang mãn tính, cần phải tiến hành nội soi mũi xoang. Tình trạng sưng của niêm mạc mũi, đặc biệt là ở cuốn mũi, thường gây tắc mũi. Dị ứng có thể gây ra khoảng 20% trường hợp này.
Trong việc điều trị viêm xoang mãn tính, có hai phương pháp chính, bao gồm:
- Nội khoa: Rửa mũi hàng ngày bằng dung dịch muối sinh lý 0,9% và sử dụng xịt mũi chứa cortisone. Trong 10% trường hợp khác, cần thực hiện thủ thuật nội soi dưới tình trạng gây mê toàn thân nhằm mở rộng đường từ xoang đến mũi.
- Ngoại khoa: Phương pháp này thường được áp dụng khi điều trị nội khoa không đạt hiệu quả, đặc biệt trong trường hợp viêm xoang ở giai đoạn mãn tính. Quyết định phẫu thuật cần được đưa ra sau khi xem xét kỹ, bởi nghiên cứu đã chỉ ra rằng sau phẫu thuật, tỷ lệ tái phát của viêm xoang rất cao.
Viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng là một bệnh thường xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với một số chất gây kích ứng tồn tại trong không khí. Đây là một trong những bệnh về mũi phổ biến liên quan đến hệ thống đường hô hấp trên.
Các yếu tố chính gây ra viêm mũi dị ứng bao gồm bụi bẩn, nấm mốc và phấn hoa có mặt trong môi trường xung quanh chúng ta.
Triệu chứng đặc trưng của bệnh thường bao gồm sự ngứa ngáy trong niêm mạc mũi, sổ mũi, chảy nước mũi, và hắt hơi. Ngoài ra, viêm mũi dị ứng còn có thể kèm theo các triệu chứng khác như ho, ngứa cổ, chảy nước mắt, ngứa mặt, mệt mỏi toàn thân và nhiều triệu chứng khác.
Lời kết
Dr.Green hi vọng rằng thông tin trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các bệnh về mũi và đường hô hấp trên, cũng như cách phòng ngừa và điều trị chúng. Hãy luôn chăm sóc sức khỏe của mũi và đường hô hấp của mình, và nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề nào, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có sự hỗ trợ và điều trị tốt nhất cho sức khỏe của bạn.
