Viêm mũi dị ứng là tình trạng mũi bị kích thích và viêm nhiễm, chủ yếu do các yếu tố môi trường như phấn hoa, lông động vật, lông sâu, bướm, khói bụi,… Có khoảng 10-30% dân số trên toàn thế giới đều mắc viêm mũi dị ứng, vậy nên đây là một tình trạng phổ biến và không quá nguy hiểm. Thế nhưng viêm mũi dị ứng vẫn gây ra các hậu quả khó chịu, hãy cùng Dr.Green tìm hiểu 3 cách phòng tránh viêm mũi dị ứng hiệu quả nhé!
Các thông tin cơ bản về viêm mũi dị ứng
Viêm mũi dị ứng là gì?
Viêm mũi dị ứng là một trong những vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải. Tình trạng viêm mũi dị ứng xảy ra khi niêm mạc trong mũi bị viêm tiếp xúc với các dị nguyên như bụi, khói, lông, tơ,… và hắt hơi là cách cơ thể phản ứng để chống lại những dị nguyên này. Mặc dù không nguy hiểm, nhưng bệnh vẫn gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân
Có hai dạng viêm mũi dị ứng chính:
1. Viêm mũi dị ứng theo mùa:
- Còn gọi là viêm mũi dị ứng thời tiết.
- Triệu chứng thường xuất hiện theo chu kỳ nhất định trong năm, ví dụ như mùa xuân khi có nhiều phấn hoa.
2. Viêm mũi dị ứng quanh năm:
- Mũi sẽ bị kích ứng và viêm bất cứ khi nào gặp phải các yếu tố dị ứng.
- Triệu chứng có thể kéo dài liên tục.
Các triệu chứng để nhận biết viêm mũi dị ứng
Có hai nhóm triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng:
Triệu chứng theo chu kỳ
Thường xuất hiện vào đầu mùa lạnh hoặc mùa nóng, khiến người bệnh cảm thấy ngứa mũi, liên tục hắt hơi, đỏ mắt, ngứa mắt, chảy nước mắt, chảy nước mũi nhiều, dịch nhầy trong. Các biểu hiện khác bao gồm rát bỏng ở kết mạc, vòm họng, uể oải, mệt mỏi, và nặng đầu. Những triệu chứng này có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần trước khi tự khỏi, nhưng thường tái phát theo chu kỳ và có thể kéo dài trong nhiều năm, gây ra thoái hóa, phù nề niêm mạc mũi, nghẹt mũi, và phì đại cuốn mũi.
Triệu chứng không theo chu kỳ
Đây là tình trạng phổ biến nhất, với biểu hiện như sổ mũi, hắt hơi, chảy mũi khi vừa thức dậy vào buổi sáng, giảm dần trong ngày nhưng lại tái phát khi tiếp xúc với bụi hoặc môi trường lạnh. Ban đầu nước mũi trong suốt, nhưng sau đó trở nên đặc và chảy thành từng đợt. Ở mức độ nặng, có thể gây ra hắt hơi liên tục trong nhiều giờ liền, dẫn đến tiết dịch ứ đọng trong vòm họng và làm tổn thương niêm mạc mũi họng. Ngoài ra, người bệnh thường phải thở bằng miệng do nghẹt mũi, dễ bị viêm họng và viêm thanh quản.
Các triệu chứng tuy không quá nghiêm trọng nhưng nếu kéo dài sẽ gây khó chịu, mệt mỏi, suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng các hoạt động thường ngày, đặc biệt là trẻ nhỏ.
Các nguyên nhân phổ biến gây viêm mũi dị ứng
Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường là hai trong số các yếu tố chính gây ra sự mất cân bằng dị ứng. Sự mất cân bằng dị ứng, cùng với yếu tố cơ địa nhạy cảm và tiếp xúc với dị nguyên, đều đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguyên nhân và tỉ lệ mắc bệnh viêm mũi dị ứng.
Khi niêm mạc mũi tiếp xúc với dị nguyên, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tạo ra histamin, một loại chất hoá học tự nhiên. Chính histamin này là nguyên nhân chính gây ra các triệu chứng và dẫn đến viêm mũi dị ứng.
Các nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm mũi dị ứng bao gồm:
- Cơ địa nhạy cảm: Thường là do yếu tố di truyền, khiến cho một số người dễ bị tổn thương hơn.
- Tiếp xúc với dị nguyên hoặc chất gây dị ứng:
- Dị nguyên qua đường hô hấp: Bụi, con mối, lông động vật, phấn hoa,…
- Dị ứng qua đường ăn uống: Trứng, sữa, hải sản và một số loại thực phẩm khác.
- Dị ứng với thành phần trong thuốc: Các loại thuốc giảm đau chống viêm NSAIDs (như aspirin, ibuprofen), và các thuốc ức chế men chuyển (như enalapril, captopril),…
- Sự mất cân bằng dị ứng: Đây là khi bệnh viêm mũi dị ứng xuất hiện do các yếu tố như:
- Tiếp xúc ồ ạt với dị nguyên, vượt quá ngưỡng chịu đựng của cơ thể.
- Yếu tố tinh thần: Căng thẳng, stress.
- Rối loạn nội tiết: Như thời kỳ kinh nguyệt, tiền mãn kinh, hoặc sử dụng thuốc tránh thai.
- Yếu tố khí hậu: Độ ẩm, nhiệt độ, nồng độ các ion trong không khí, ảnh hưởng không tốt đến người mắc bệnh dị ứng, đặc biệt là dị ứng đường hô hấp.
- Ô nhiễm môi trường.
- Lối sống không lành mạnh: Thiếu vận động, béo phì, thiếu vitamin D do thiếu ánh nắng, ăn kiêng hoặc sử dụng nhiều rượu, thuốc lá.
- Virus và vi khuẩn: Gây viêm nhiễm, làm tăng tính phản ứng với dị nguyên và giảm khả năng bảo vệ của niêm mạc.
Top 3 cách phòng tránh viêm mũi dị ứng hiệu quả nhất
Vệ sinh khoang mũi thường xuyên
Bởi lẽ nguyên nhân chính gây ra viêm mũi dị ứng là tiếp xúc với các dị nguyên như bụi, khói, lông, tơ,… nên biện pháp phòng tránh viêm mũi dị ứng hiệu quả nhất đó chính là vệ sinh khoang mũi thường xuyên. Một vài cách vệ sinh mũi đơn giản có thể kể đến là sử dụng nhỏ mũi sinh lý, sử dụng bông mềm hoặc sử dụng bình rửa mũi.
Bình rửa mũi là sản phẩm được sử dụng để làm sạch, đẩy các chất nhờn, bụi bẩn ra khỏi khoang mũi và làm ẩm niêm mạc mũi. Thông thường, một sản phẩm bình rửa mũi sẽ bao gồm một dung dịch chứa nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa mũi chuyên dụng. Ví dụ như bình rửa mũi Dr.Green sẽ sử dụng dung dịch muối biển nha đam được chiết xuất từ thiên nhiên.
Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng
Cách chữa viêm mũi dị ứng hiệu quả nhất là tránh tiếp xúc và hít phải chất gây dị ứng bằng cách thay đổi chế độ sinh hoạt phù hợp. Ví dụ, sử dụng máy lạnh thay vì để cửa sổ mở sẽ giúp tránh tiếp xúc với phấn hoa, khói hoặc bụi. Cẩn thận khi thay đổi thời tiết, điều tiết độ ẩm và nhiệt độ để đề phòng viêm đường hô hấp. Chú ý giữ vệ sinh mũi và sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi là một phương pháp hiệu quả. Tránh tổn thương niêm mạc mũi bằng việc không ngoáy mũi bằng tay.
Tăng cường miễn dịch
Trong chế độ ăn uống, tránh đồ sống, lạnh, tanh, và hạn chế uống rượu và sử dụng thuốc lá. Tránh stress và các chất kích thích, cũng như giảm sử dụng thuốc aspirin. Kiên trì rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng cơ thể. Điều trị triệt để các ổ nhiễm trùng ở mũi xoang và vùng răng miệng cũng là một phần quan trọng của việc điều trị viêm mũi dị ứng.
Thật vậy, thông qua bài viết này, chúng ta đã cùng tìm hiểu về các thông tin cơ bản của tình trạng viêm mũi dị ứng. Viêm mũi dị ứng là một tình trạng phổ biến và không nguy hiểm nghiêm trọng. Tuy nhiên các triệu chứng kéo dài của viêm mũi dị ứng gây khó chịu và ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày. Bên cạnh đó, 3 cách để phòng tránh viêm mũi dị ứng hiệu quả là: Sử dụng bình rửa mũi, tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh và tăng cường hệ miễn dịch.
